Gebruik een stevig statief met onafhankelijk van elkaar
verstelbare poten om frustratie te voorkomen. De statieven van Manfrotto
zoals hier getoond zijn gemakkelijk en professioneel in het gebruik.
|
Fotograferen met de camera in de hand
Een oude regel in fotografie zegt dat je een redelijk scherpe opname met de camera
in de hand kunt maken als de belichtingstijd korter is of gelijk aan 1/f, met
f de brandpuntsafstand van de lens in mm. Als je dus met een 50mm standaardlens
fotografeert, moet de belichtingstijd niet langer dan 1/50 seconde zijn, anders
zul je een bewogen foto krijgen. Als de opname langer moet duren, moet je een
statief gebruiken.
De noodzaak van een statief
Deze 1/f regel werkt redelijk goed, hoewel het van jezelf afhangt 1) wat je onder
"redelijk scherp" verstaat en 2) tot in hoeverre je vaste handen hebt. Sommigen
scheppen op met te zeggen dat ze 1/15 seconde met een standaardlens van 50mm nog
wel uit de hand kunnen. Zulk
soort mensen laat zich direct in de kaart kijken met dat ze een bewogen
foto dus nog scherp noemen. Als je op een grote uitvergroting een met de hand
genomen opname zou bekijken zul je zien dat het wel of niet gebruiken van een
statief zelfs bij zeer korte tijden - bijvoorbeeld 1/500 seconde - nog verschil
maakt!
Je moet dus altijd een statief gebruiken, tenzij dit niet mogelijk
is. Als je geen statief hebt, kun je overigens wel methoden toepassen om je
foto zo scherp mogelijk te maken. Je moet je armen bij voorkeur tegen je
bovenlichaam houden, een zware camera gebruiken, langzaam uitademen bij het nemen
van de foto (niet de adem inhouden!) en de ontspanknop langzaam indrukken. Ook
het nemen van verscheidene foto's is aan te raden omdat sommige foto's beter
(scherper) zullen zijn dan andere.
Een statief is vaak onhandig om mee te zeulen en daarom fotograferen veel
fotografen gewoon met de camera in de hand. Maar als je je in het open
veld begeeft specifiek om te fotograferen, moet je zeker een statief meenemen!
Je foto's zullen veel scherper worden.
Vermijd de videostatiefkoppen die bij vrijwel elk
statief geleverd worden. Een balhoofd is veel veelzijdiger en zodra
je dit gebruikt zul je je afvragen hoe je ooit zonder kon.
|
Sommige weersverschijnselen vereisen een camera op statief: bliksem,
poollicht, lichtende nachtwolken, parelmoerwolken, schemeringskleuren,
de groene flits, het zodiakaallicht, stersporen, macrofotografie en
alle andere fotografie bij weinig licht zoals 's nachts. Na de
camera en de lens is naar mijn idee het statief het belangrijkste
bij serieuze weer- of natuurfotografie.
Kiezen van een statief
Er zijn verschillende soorten en maten statieven verkrijgbaar, maar
maak een verstandige keus. Sommige statieven zien er goed uit,
mooi glimmend en vol bewegende delen, terwijl ze van plastic zijn
en weinig kosten. Zulk soort statieven zijn niet erg nuttig, hoewel
beter dan niets. Zoals zoveel dingen, zijn statieven waard wat ze
kosten. Als je serieus gaat fotograferen moet je een metalen
of koolstofvezel statief kopen, bijvoorbeeld van een merk als Manfrotto.
Kies een statief dat uitschuifbaar is tot je eigen hoogte, en daarbij
nog redelijk stabiel. De poten met name moeten in lengte verstelbaar
zijn. Je moet ook bij voorkeur een statief kopen waar de poten
onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen, zodat je op oneven terrein
toch gemakkelijk de camera horizontaal kunt richten. Sommige statieven
hebben poten die met elkaar verbonden zijn, en die kunnen frustrerend
in het gebruik zijn.
Ook moet je opletten op het soort statiefhoofd, waar de camera aan
bevestigd wordt. Kies een statief met een balhoofd, geen videohoofd.
Een videohoofd is verstelbaar in vertikale en horizontale hoeken, en
soms ook kantelbaar, maar is zeer frustrerend in het gebruik. Met een
balhoofd kun je zeer snel de camera in elke willekeurige oriëntatie
positioneren en vastzetten. Dit spaart tijd bij bijvoorbeeld
bliksemfotografie.
Verwacht voor een goed statief minimaal 150 Euro te betalen. Dit
moet je zien als een vereist onderdeel van je fotografie, niet een
overbodige luxe! Wanneer je een statief koopt, koop dan gelijk een
draadontspanner of afstandsbediening zodat je de camera niet
hoeft aan te raken bij het nemen van kritische foto's op statief.
Voor fotografie met zeer lange telelenzen zoals
nodig voor de groene flits en luchtspiegelingen moet je bij
voorkeur een houten statief gebruiken.
|
Snelkoppelingen
De meeste danwel alle moderne statieven hebben een camerasnelkoppeling.
Zo'n snelkoppeling bestaat uit een plaat die je aan de onderkant op de
camera schroeft, en die je snel aan het statiefhoofd kunt bevestigen
en vergrendelen.
Snelkoppelingen kunnen echter irritant in het gebruik zijn, tenzij je
een koppeling op elke camera en grote lens permanent bevestigd hebt.
Je moet dus een aantal snelkoppelingen kopen en niet alleen maar één,
anders heb je er geen voordeel bij.
Houten statieven
Voor fotografie waarbij je zeer lange telelenzen gebruikt (1000 mm of
langer) zoals voor de groene flits of luchtspiegelingen moet je een
zeer robuust statief gebruiken, bij voorkeur van hout. Hout dempt
trillingen beter dan metaal. Bij zulke lange telelenzen is zelfs
de trilling veroorzaakt door het opklappen van de spiegel in de
spiegelreflexcamera al voldoende om de foto onscherp te maken!
Zware houten statieven zijn soms in dumpzaken te koop, en worden
vaak gebruikt voor landmetingen. Je zult meestal wel zelf een
koppeling voor het balhoofd moeten fabriceren. Meestal is dit een
3/8 inch bij 16-spoed Engelse schroefdraad.
Volginrichting voor astrofotografie
Voor astrofotografie heb je niet alleen een statief nodig, maar ook een
volginrichting zodat de camera de beweging van de sterren volgt. Dit gaat
het eenvoudigst met een equatoriale montering. Deze monteringen zijn
over het algemeen vrij prijzig, zeker omdat je een gemotoriseerde montering
nodig hebt. Sommige monteringen zijn te koop voor ongeveer 200 Euro,
bijvoorbeeld die van Orion. Ik
heb een apart artikel geschreven over
equatoriale monteringen
voor astrofotografie.
|