Ik ben Harald Edens en fotografeer bliksem, wolken, optische verschijnselen, astronomie en allerlei andere weergerelateerde en wetenschappelijke onderwerpen. Gemiddeld gebruik ik een of twee rolletjes film per week (ongeveer 80 films per jaar), en mijn fotografiepassie neemt een boel van mijn vrije tijd en geld in beslag.

Ik raakte voor het eerst in het weer geïnteresseerd toen ik 12 of 13 jaar was, en sindsdien is die interesse gestaag gegroeid. Ik wil geen enkel soort interessant weersverschijnsel missen, indien mogelijk, dus ik kijk erg vaak om mij heen en naar de lucht. Mijn weerfotografiepassie bestaat veelal uit waarnemen, lezen, fotograferen en het bijhouden van deze site. Deze site helpt mij enorm om geïnteresseerd te blijven in wat ik doe - het forceert me om gestructureerd te blijven met de fotocollectie en het helpt mijn motivatie.

De meesten klagen over het weer, zoals wij Nederlanders heel goed weten! Het is of te koud, te heet, het regent aldoor, de lucht is grijs enzovoorts. Wel, ik klaag nooit over het weer! Ik ben verguld met het feit dat ik elk soort weer mooi vind.... ik heb altijd wel iets om te zien of fotograferen, welk soort weer het ook is. Daar komt nog bij dat het weer natuurlijk niet te voorspellen is, zeker niet op de langere termijn, dus er is altijd wel een verrassing.

Waar komt mijn obsessie vandaan: eerst, de bliksem!

Kansas (USA), Juni 2000 wolk-aarde bliksem

Hoe mijn hobby precies begon weet ik niet echt. Ik denk dat het begon met bliksem. Ik herinner mij nog heel goed hoe ik als kleine uk doodsbang was voor onweer. Ik kan mij ook nog herinneren dat altijd bij onweer om voor mij onbegrijpelijke redenen de antennekabel uit de TV in de woonkamer moest. Die losse kabel op de vloer zie ik nog levendig voor me, en dan het gebrul van de donder... heel eng allemaal.

Op een dag, toen ik wat ouder was, maar nog geen tiener, stelde mijn moeder mij en mijn zus voor om samen een onweer te gaan bekijken, het was overdag. Ik had daar weinig zin in, maar ze haalde me over. Binnenshuis is het toch veilig.

...FLITS!

Mijn zus zag een bliksemkanaal, en ze zei dat het op een soort bloem leek, die snel vanaf de grond omhoog bewoog. Ik had alleen maar een felle flits gezien, want ik keek in een andere richting. Ik had die bliksem ook moeten zien, waarom zij wel en ik niet! Net als het roomijs, dat in haar bord altijd meer leek dan in het mijne, was dit niet eerlijk. Bovendien, de bliksem komt toch uit de wolk, of wat. Dit vroeg om nader onderzoek.

Ik besloot de volgende keer bij onweer zelf te gaan kijken of ik ook bliksems kon zien. Toen het volgende onweer zich aandiende, lange tijd later, geloofde ik nog niet dat het binnenshuis echt veilig was. Ik was een echte keraunofoob - een persoon bang voor onweer!

Luchtspiegeling bij de zon gezien boven het Markermeer

Maargoed, ik denk dat ik een mooie bliksem zag, en ik vond dat zo mooi eruit zien dat ik terstond mijn angst vergat en me af vroeg of dit ook te fotograferen was. Mijn vader en moeder doen aan fotografie, dus het huis lag vol met camera's.

Daarna wolken en de zonsondergang...

Bliksem viel te fotograferen, maar het was duivels lastig, en ik probeerde vele malen om een mooie foto van bliksem te maken. Intussen was ik ook geïnteresseerd geraakt in andere weers- verschijnselen. Eerst wolken, want ik begon toen met zweefvliegen (rond mijn 16de) en ik moest wat meteorologie leren.

Zonsondergangen hebben mij altijd wel geboeid, omdat deze soms zo mooi zijn. Toen ik zonsondergangen begon te fotograferen was er zeker een periode van grote vulkaanuitbarstingen, want de zonsondergangen die ik mij herinner waren buitengewoon diep gekleurd.

Optische verschijnselen...

Buitengewoon haloverschijnsel 11 Juni 1994 met de zeldzame Wegener boog

In 1994, ik was toen 16, kreeg ik een zeer zeldzaam haloverschijnsel te zien. Op een zonnige namiddag in Juni riep mijn vader me en zei dat er een vreemd soort vliegtuig-condensstreep in het oosten hing. Ik keek uit het raam en zonder te weten wat het precies was, racete ik naar beneden en naar buiten. Het was een stukje parhelische ring. Nu is de parhelische ring niet zo zeldzaam - maar er waren vele andere halo's en bogen, elkaar kruisend, de lucht scheen bezaaid met halo's. Ik had nog nooit zoiets gezien. Al deze halo's waren mij onbekend (bijvoorbeeld de zeldzame Wegener bogen die de parhelische ring kruisten tegenover de zon).

Toen ik naar de zon keek, zag ik meer mij onbekende halo's. Ik kan me niet herinneren dat er een 22-graden halo was, een van de meest algemene, maar andere vreemde vormen (misschien waren het Lowitzbogen boven en beneden de zon, of de bovenraakboog was zeer indrukwekkend - ik weet het niet meer).

Haloverschijnsel, 26 Mei 1999 zeldzame halo's door pyramidevormige ijskristallen

Ik had een stuk of 10 foto's gemaakt met een compactcamera. Ik had deze foto's voor een lange tijd, en vanaf 1997 waren ze online op mijn vroegere website over weerfotografie. Op een gegeven moment kreeg ik een email van twee ervaren waarnemers uit Duitsland die mij wezen op de zeldzame Wegener boog. Ik wist niet dat die zeldzaam was, en de foto's waren voor mij niet veel meer dan een curiositeit. Het maakte me geïnteresseerd in het onderwerp halo's, dus begon ik wat boeken erover te lezen, om te zien wat er allemaal voor kan komen en hoe zeldzaam de vele verscheidene halo's zijn.

Die email kwam rond Maart of April 1999, als ik mij goed herinner. Die maand begon mijn obsessie voor optische verschijnselen (de verzamelnaam voor haloverschijnselen en andere lichtverschijnselen). Stomtoevallig, in Mei 1999, zag ik een ander zeer zeldzaam haloverschijnsel. Ik liep in Amsterdam bij de Universiteit van Amsterdam, in de Roeterstraat, en bewonderde de felle en complete 22 graden halo. Toen ik langs een gebouw liep, was de zon van het gezicht onttrokken, en ontdekte ik een 9 graden halo, die zeer duidelijk was. Er was ook een 18 graden halo. Deze halo's ontstaan in pyramidevormige ijskristallen, die wel voorkomen maar vrijwel nooit in grote getale. Gelukkig had ik die morgen na enig nadenken besloten mijn zware spiegelreflexcamera toch maar mee te nemen naar Amsterdam, dus die zat in mijn tas, en ik maakte een groot aantal foto's, mij ondertussen op weg naar huis begevend om meer film en lenzen te halen (90 minuten reizen). Na deze dag was mijn passie voor optische verschijnselen definitief een feit! Het is fantastisch om zo geobsedeerd met zo'n hobby te zijn dat het je niet uitmaakt dat het hele bierdrinkende caféterras je geamuseerd gadeslaat terwijl je opgewonden de lucht staat te fotograferen.

Over mijn woonplaats

zonsverduistering 11 Augustus 1999 gezien in Bulgarije

Voordat ik tijdelijk naar de VS verhuisde voor promotieonderzoek, woonde ik in het boerendorp Wijdenes, in Nederland. Dit dorp ligt tussen Hoorn en Enkhuizen aan het Markermeer. Wegens dit meer is Wijdenes niet de meest optimale plaats in Nederland voor een bliksemfotograaf - wat mij vermoedelijk hielp om interesse op te bouwen in andere weersverschijnselen. Zoals we allemaal weten is het weer in Nederland en omstreken wel zeer gevarieerd. Allerlei weersverschijnselen komen hier voor, zoals bliksem, poollicht, lichtende nachtwolken, groene flits bij de ondergaande zon, sneeuw, noem maar op.

Gebarsten modder (resultaat van een buienjacht zonder buien)

In Augustus 2002 verhuisde ik naar de VS voor promotie- onderzoek in... bliksem. Juist dat onderwerp, wie had dat gedacht! Ik woon nu in een klein stadje in centraal New Mexico, een van de zuidwestelijke staten van de Verenigde Staten, en hoewel ik niet zoveel optische verschijnselen zie als vroeger in Nederland, zit ik wel in een van de plaatsen in de VS die geheel zonder lichtvervuiling 's nachts zijn. Het is voor mij gemakkelijk om de woestijn in te gaan, weg van de grote steden, en astronomie te bedrijven. De nachten zijn meestal helder hier, het is hoog (1,5 km boven zeeniveau), en het zodiakaallicht en het oppositielicht zijn zeer goed zichtbaar. Sterker nog, de lucht is soms zo schoon dat alle foto's groen worden wegens het ionosfeerlicht in plaats van geel wegens het stadslicht.

Daarnaast is er hier een soort moesson, 's zomers. Dat is in Juli en Augustus, wanneer de stroming zuidelijk is en vochtige lucht over de woestijn brengt. Het is dan heet, rond de 35 tot 40 graden, en dat levert spectaculair onweer op. De bliksems in zulk soort buien zijn relatief gemakkelijk te fotograferen, want het is evengoed relatief droge lucht dus de buien hebben een hoge wolkbasis.

Andere hobbies

Noorderlicht Wijdenes, April 2001

Behalve het waarnemen en fotograferen van weer doe ik wat aan electronica. Ik heb een aantal electrostatische luidsprekers gebouwd, naar het welbekende boek van de heer Fikier. Ik ben ook enthousiast met radiobestuurbare vliegtuigen, het bouwen van plastic vliegtuig- modellen, schilderen met olieverf, en tekenen. Al deze activiteiten staan in de ijskast momenteel wegens gebrek aan tijd en geld. Bovendien is niet al het materiaal hier bij mij.

Ik hou ook van het experimenteren met wetenschappelijke projecten, zoals het ontwerpen en bouwen van een tornadomachine. Mijn eerste project, een 1 meter hoge tornado generator, is beschikbaar op deze site als een project. Mijn nieuwste generator die ik in Februari 2005 bouwde is 2,2 meter hoog, en daarvan hoop ik binnenkort ook een bouwhandleiding online te zetten. Verder ben ik momenteel bezig met diverse projecten zoals een diffusiekamer voor het groeien van ijskristallen, Schlieren fotografie, het maken van een analemma, en het bouwen van een Van de Graaff generator.

Rijp op ruitenwisser (het groeien van ijskristallen was een van de weinige dingen die mijn eerste auto betrouwbaar kon doen)

Films ontwikkelen

Ik ontwikkel zelf mijn films, vroeger in de donkere kamer die mijn vader in het huis had gebouwd. Nu ik in de woestijn zit in een huurhuis moet ik het stellen met een gootsteen en een donkere bezemkast met alle zwarte weduwen van dien. Maar het werkt! Zelf films ontwikkelen heeft vele voordelen boven het laten ontwikkelen door een lab, iets waar ik van gruw. Er zijn zoveel mogelijke manieren waarop een lab de opnamen kan beschadigen, zoals krassen, vingerafdrukken, filmstroken verkeerd doorsnijden (door de foto's zelf heen), of zelfs geheel de opnamen vernielen door vergissingen bij het ontwikkelen of het verwisselen met iemand anders' bestelling. Ik vermoed dat die andere persoon het wel best vindt als mijn bliksemfoto's met die van Pim en Mien's visite verwisseld worden.

Zelf films ontwikkelen is daarnaast goedkoper, vaak sneller (Ja! - Je hoeft de deur niet uit) en zeker veiliger dan het door een lab te laten doen. Maar het is niet zozeer gemakkelijk. Hoe dan ook, op den duur is dit hopelijk toch verleden tijd wanneer alles digitaal is - iets dat ik voor sommige soorten fotografie kan aanbevelen maar zeker nog niet voor alle weerfotografie.

Plannen voor deze site

Voor wat betreft deze site, heb ik het plan om deze online te houden en uit te breiden met meer foto's en informatie over het weer en fotografie. Ik wil de site populair-wetenschappelijk en informatief houden, zodat het een nuttige bron van informatie is voor anderen met soortgelijke interesses. Ondertussen ben ik langzaam maar zeker bezig nieuwere foto's online te plaatsen, die ik in de laatste jaren heb gemaakt. Ik gebruik tegenwoordig Nikon camera's en lenzen en de kwaliteit daarvan is veel hoger dan die van de camera's die ik in de negentiger jaren gebruikte.

Ik hoop dat je deze site waardeert en dat het een bron van zowel informatie als inspiratie voor je zal zijn en blijven. Hoewel ik meestal behoorlijk veel werk heb aan mijn promotieonderzoek probeer ik de site bij te werken en mijn email bij te houden voor zover ik kan. Veel plezier met het bekijken en het zelf waarnemen van alle verschijnselen!

Harald Edens
24 November 2005